نحوه صرفه جویی در مصرف آب کشاورزی چگونه است؟

بحران آب مسئله ای جهانی است و باعث شده دنیا کم کم به سوی بی آبی حرکت کند. در بسیاری از صنایع مردم سعی می کنند در مصرف آب صرفه جویی کنند تا بحران آب را حل کنند. اما در صنعت کشاورزی، بسیاری از کشاورزان جهان برای آبیاری محصولات خود از آب چاه‌ها و منابع آب زیرزمینی استفاده می کنند، هدر رفتن آب علاوه بر کاهش یافتن منابع آبی، می‌تواند باعث فرسوده شدن خاک، آسیب دیدن محصولات با آبیاری بیش از حد و … می شود. با بهینه کردن مصرف آب، علاوه بر رعایت حق مردم، محصولات با کیفیت تری نیز تولید خواهید کرد.

روش های صرفه جویی آب در کشاورزی

برای صرفه جویی کردن در مصرف آب در صنعت کشاورزی، سه عمل مهم را باید رعایت کنید:

• استفاده کردن از تجهیزات آبیاری کارآمدتر
• مطمئن شدن از عملکرد صحیح تجهیزات
• مدیریت و برنامه ‌ریزی موثرتر منابع آب

اگر شما نیز کشاورزید و به دنبال صرفه جویی مصرف آب در کشاورزی هستید، تا انتهای این مقاله با ما همراه شوید تا روش های مفیدی را برای انجام کار به شما یاد بدهیم.

چه روش‌هایی برای صرفه‌ جویی در آب کشاورزی وجود دارد؟

برای صرفه جویی کردن آب در کشاورزی به روش هایی که در زیر برایتان نام بردیم عمل کنید:

صرفه جویی در مصرف آب با استفاده از سیستم‌های آبیاری بهتر

استفاده کردن از روش های قدیمی برای آبیاری، باعث هدر رفتن زیاد آب می شود. برای صرفه جویی کردن آب بهتر است از سیستم‌ هایی استفاده کنید میزان تبخیر بسیار کم و راندمان بالایی در آبیاری داشته باشند. برنامه‌های آبیاری را باید طوری تنظیم کنید که فقط در صورت نیاز آبیاری انجام شود.برای این کار می توانید ازسیستم ‌های آبیاری هوشمندی استفاده کنید که شبکه ‌های آبیاری را تنظیم کرده و پاسخگوی میزان بارش، رطوبت در خاک و… می باشند.

به عنوان مثال استفاده کردن از آبپاش‌ آلومینیومی یا آبپاش برنجی به جای سیستم‌ آبیاری گان می‌تواند مصرف آب را 5 الی 15 درصد کاهش بدهد. علاوه بر آن استفاده کردن از سیستم آبیاری قطره ای به جای سیستم بارانی تا 80 درصد آب را صرفه‌ جویی می کند.

بررسی وجود داشتن نشتی در سیستم آبیاری

برای اینکه متوجه شوید که در سیستم آبیاری شما، نشتی وجود دارد یا خیر، باید از کنتور در سیستم آبیاری استفاده کنید. برای انجام این کار باید سیستم آبیاری را خاموش کنید و بر روی کنتور نظارت داشته باشید. اگر سیستم را خاموش کردید اما کنتور هنوز کار کرد، به این معنی است که در بخشی از سیستم نشتی وجود دارد و این موضوع موجب هدر رفتن آب می ‌شود. اگر در این شرایط قرار گرفتید، شیر ورودی اصلی سیستم را بسته و به دنبال برطرف کردن نشتی سیستم باشید.

صرفه جویی در مصرف آب کشاورزی با بالا بردن راندمان آبیاری بارانی

در سیستم های آبیاری بارانی، نازل‌های قدیمی را تعویض کنید و سیستم را با فشار کاری مناسبش راه ‌اندازی کنید. آبپاش ها را در فاصله های درستی قرار بدهید.اگر فاصله ها به درستی انتخاب شوند، در مصرف آب صرفه جویی خواهد شد. همیشه فشار آب را در دورترین و بالاترین نقاط لترال‌ها یا خطوط جانبی بگذارید. تغییرات فشار استاندارد در امتداد یک خط جانبی لازم است که 10± درصد باشد.

آبیاری بر اساس ظرفیت خاک مزرعه

خاک‌های مختلف دارای ظرفیت نگهداری آب متفاوتی نیز می باشند. به عنوان مثال خاک‌ های سنگین یا رسی ظرفیت نگهداری آب بالایی دارند اما خاک‌ های سبک و شنی ظرفیت پایین ‌تری را دارند و بسیار سریع آب را از دست می ‌دهند. با توجه به این مسئله، نیاز است که از نوع خاک و مدت زمان مورد نیاز برای آبیاری آن اطلاعات کافی را کسب کرده باشید تا آبیاری کم یا آبیاری بیش از حد انجام ندهید و در مصرف آب در کشاوری نیز صرفه جویی کرده باشید.

محاسبه نیاز آبی محصول و دانستن بهترین زمان برای آبیاری

با توجه به میزان تبخیر و تعرق (ET) گیاه می توانید متوجه شوید که آن گیاه، به چه میزان آبی نیاز دارد. دانستن میزان نیاز آبی محصول باعث تعیین شدن میزان آب از دست رفته از خاک می شود. با توجه به این مسئله آبیاری بعدی می‌تواند به اندازه جبران رطوبت از دست رفته خاک بوده و آب کمی نیز مصرف شود.

استفاده از سنسورها و کنترلرهای آب و خاک

عموما زمانی که سطح خاک خشک باشد، هنوز ذخایر آبی در قسمت های پایین ‌تر خاک و ناحیه ریشه وجود دارند و گیاه می ‌تواند از آن ها استفاده کند. با دانستن مقدار رطوبت خاک در بخش ریشه، می توانید آبیاری را چند روز به تعویق بیاندازید و با این کار نیز می توانید در مصرف آب کشاورزی صرفه جویی کنید. برای دانستن رطوبت خاک می توانید از سنسورها و کنترل‌های هوشمند استفاده کنید. این کار باعث پیشگیری از هدر رفتن آب و کاهش  یافتن دفعات آبیاری می شود.

استفاده کردن از کشت های ارگانیک برای صرفه جویی در مصرف آب کشاورزی

راندمان تولید محصولات در کشت های ارگانیک 30 درصد بیش تر از مزرعه های غیر ارگانیک می باشد. روش‌های ارگانیک در کشاورزی باعث حفظ رطوبت خاک، افزایش پیدا کردن ذخایر آب زیرزمینی و جلوگیری کردن از ورود سم ها و آفت‌ کش‌ ها به منابع آبی می شود و در نتیجه این کار نیز یکی از راه های صرفه جویی آب در کشاورزی می باشد.

استفاده از گیاهان مقاوم به خشکی

محصولاتی که برای کشت در مزرعه ها انتخاب می‌‎ کنید لازم است که با شرایط مختلف منطقه سازگاری داشته باشند. اگر گیاهانی که انتخاب کرده اید برای کشت، بومی منطقه شما باشند، احتمال رشد و موفقیت آن ها در شرایط خاص ، مثل دوره‌های خشکسالی و … بیش تر می باشد. اگر در منطقه ای زندگی می کنید که دوره‌های خشک سالی دارد، لازم است برای صرفه جویی کردن آب، محصولاتی را برای کاشت انتخاب کنید که مقاومت بیشتری نسبت به خشکی دارند.

سوالات متداول صرفه جویی در مصرف آب کشاورزی

برای صرفه جویی کردن در مصرف آب، از چه آبپاش هایی برای کشاورزی باید استفاده کنیم؟
استفاده کردن از آبپاش‌ آلومینیومی یا آبپاش برنجی به جای سیستم‌ آبیاری گان می‌تواند مصرف آب را 5 الی 15 درصد کاهش بدهد. علاوه بر آن استفاده کردن از سیستم آبیاری قطره ای به جای سیستم بارانی تا 80 درصد آب را صرفه‌ جویی می کند.

برای مصرف کمتر آب از کشت های ارگانیک استفاده کنیم یا غیر ارگانیک؟
روش‌های ارگانیک در کشاورزی باعث حفظ رطوبت خاک، افزایش پیدا کردن ذخایر آب زیرزمینی و جلوگیری کردن از ورود سم ها و آفت‌ کش‌ ها به منابع آبی می شود و در نتیجه این کار نیز یکی از راه های صرفه جویی آب در کشاورزی می باشد.