تفاوت کود زیستی با کود شیمیایی چیست؟
شاید برای شما این سوال به وجود بیاید که کود زیستی چه فرقی با کود شیمیایی دارد؟ به طور کلی تمامی جانداران موجود بر روی کره زمین، برای ادامه زندگی خود به غذا نیاز دارند. گیاهان نیز از این قاعده مستثنی نیستند و برای بقایشان به غذا نیازمندند. غذای گیاهان از کود تامین می شود و ما در اینجا می خواهیم به بررسی کودها بپردازیم که ببینیم کدام نوع از کود برای گیاه بهتر است و به رشدش کمک بیشتری می کند؟ و به تفاوت کود زیستی با کود شیمیایی نیز بپردازیم.
کودهای زیستی
کودهای زیستی در کشاورزی دارای اهمیت زیادی هستند، مخصوصا در زمان حال که هزینه کالاهای کشاورزی در حال افزایش است. کودهای زیستی از میکروارگانیسم هایی مثل قارچ ها، باکتری ها و جلبک های سبز آبی تشکیل شده اند و به رشد گیاهان کمک زیادی می کنند. کودهای زیستی به روش تثبیت بیولوژیکی نیتروژن، رشد محصول و سلامت خاک را زمانی که روی بذرها، گیاهان یا خاک اعمال می شوند افزایش می دهند و برای پیشگیری از فرسایش خاک، پلی ساکاریدهای کپسولی تولید می نماید.
انواع کودهای زیستی
کودهای زیستی در مدل های زیر به صنعت کشاورزی عرضه می شوند:
- ریزوبیوم
- آزوسپیریلوم
- آزتوباکتری‌ها
- سیانوباکتری‌ها
- میکوریزا
- حل کننده فسفر
- تریکودرما
مزایای کودهای زیستی
کودهای زیستی یا همان ارگانیک، دارای مزایای زیر می باشند:
- افزایش کیفیت و ماندگاری محصول
- آلوده نکردن محیط زیست و سازگاری بالای آن با محیط
- راحت کردن حرکت آب در خاک و تغذیه میکروب مفید موجود در خاک
- افزایش راندمان مواد مغذی و مواد آلی موجود در خاک
- بهتر کردن وضعیت بافت خاک
- بالا بردن حاصلخیزی خاک
کودهای شیمیایی در مقایسه با کود زیستی
کودهای شیمیایی در زمان حال چیزی در حدود 40 تا 60% از منابع غذایی جهان را تامین می کنند. کودهای شیمیایی شامل چند منبع غذایی مورد نیاز گیاهان می باشند که می توانند به سه صورت گاز و مایع و جامد به رشد گیاهان کمک کنند. این ترکیبات شیمیایی می توانند هم به خاک اضافه شوند و هم مستقیم به برگ های خود گیاه پاشیده شوند و یا حتی می توان آن را در آب حل کرد و به خاک گیاه اضافه نمود.
انواع کودهای شیمیایی
کود های شیمیایی یا همان غیر ارگانیک را می توان به سه دسته زیر تقسیم کرد:
- کودهای شیمیایی نیتروژنه
- کودهای شیمیایی فسفاته
- کودهای شیمیایی پتاسه
مزایای کودهای شیمیایی
کودهای شیمیایی دارای مزایایی می باشند که هم اکنون به چند نمونه از آن ها اشاره خواهیم کرد:
- قیمت ارزان
- بازدهی و کیفیت بیشتر
- ترکیبات دقیق مواد مغذی
- کمتر دچار آب شویی می شوند
- جبران فقر خاک در مناطق خشک
معایب کودهای شیمیایی
این کودها دارای معایبی نیز هستند که برایتان این معایب را هم اکنون نام می بریم:
- تغییر pH خاک
- آلوده کردن آبهای زیرزمینی
- آلوده کردن زیست محیطی
- نابودی منابع برای نسل‌های آینده
- ابتلا به بیماریهای مثل پارکینسون و پوکی استخوان
- افزایش بیماریهای ناشناخته، انواع سرطانها و ناهنجاری های ژنتیکی
- استفاده بلند مدت از آن می تواند باعث نابودی خاک بشود
مقایسه کود شیمیایی با کود زیستی
در مقایسه کود شیمیایی با کود زیستی باید توجه دشاته باشید که گیاهان برای رشد خود به 16 عنصر شیمیایی نیاز دارند که این عناصر را از کودها دریافت می کنند. بعضی از کودها مثل کودهای زیستی این عناصر را به صورت غیرمستقیم به گیاه می دهند و بعضی از کودها نیز مثل کودهای شیمیایی این کار را به روش مستقیم انجام می دهند.
کودهای زیستی در چندین مدل مختلف تولید می شوند که موثرترین آن ها از لحاظ تامین غذا برای گیاهان، کودهایی هستند که حاوی باکتری‌های زنده می باشند و به آنها کودهای میکروبی یا کودهای باکتریایی گفته می شود. این میکروارگانیسم ها برای خاک و گیاهان پر فایده هستند و با انجام عملیات خود باعث حلالیت عنصرهای خاک، تنظیم pH خاک و باروری خاک می شوند. به این نکته توجه کنید که هم کودهای زیستی و هم کودهای شیمیایی هر دو برای کشاورزان مفید هستند و در اصل مکمل هم برای تامین نیاز گیاه و عملکرد بالای آن هستند.
بعضی از کارشناسان معتقدند که نباید از کود شیمیایی استفاده کنید، ولی همانطور که در بالا نیز اشاره کردیم، این کار غیر ممکن است چون ترکیبات شیمیایی غذای گیاهان هستند و بدون آن ها رشد گیاه غیر ممکن خواهد بود و با توجه به این مسئله نمی شود کودهای شیمیایی را کنار بگذاریم اما می توانید با روش‌های دیگر مصرف این کودها را کاهش بدهید. بهترین پیشنهاد ما برای شما در این زمینه، استفاده کردن ترکیبی کودهای شیمیایی با کودهای میکروبی می باشد.
چه کودی برای کشاورزی مناسب تر است؟
برخی معتقدند که کودهای شیمیایی برای گیاهان بهتر است و برخی دیگی آن را مضر دانسته و معتقدند که کودهای زیستی بهتر هستند. هر دو تفکر اشتباه است و گیاهان به هر دوی این کودها برای رشد خود نیازمندند. کودهای شیمیایی دارای عناصر ضروری و مورد نیاز گیاه هستند وکودهای زیستی نیز به واسطه اینکه موجب حلالیت و جذب بیشتر عناصر شیمیایی می شوند مورد نیاز گیاهان هستند. برای تولید پایدار گیاهان شما باید از ترکیب این دو کود استفاده کنید تا به نتایج بهتری دست پیدا کنید.
سوالات متداول تفاوت کود زیستی با کود شیمیایی
اگر کودهای میکروبی عنصرها را به حالت قابل حل و دسترس در میآورند چرا این کودها را به تنهایی مصرف نکنیم؟ و یا به چه دلیلی از کودهای شیمیایی در کنار کودهای زیستی استفاده می کنیم؟
در برخی از مراحل رشدی نیاز غذایی گیاهان بسیار بالا می رود و استفاده ی تنها از کود زیستی نمیتواند این نیاز را تامین کند، در نتیجه برای این که گیاه رشد خوبی داشته باشد، استفاده ترکیبی از کودهای شیمیایی و زیستی بهترین کمک برای رشد گیاهان است.
چرا برخی از کارشناسان معتقدند که کود دای زیستی بهتر هستند؟
چون کودهای زیستی یا همان ارگانیک، دارای مزایایی مثل: افزایش کیفیت و ماندگاری محصول، آلوده نکردن محیط زیست و سازگاری بالای آن با محیط ، راحت کردن حرکت آب در خاک و تغذیه میکروب مفید موجود در خاک، افزایش راندمان مواد مغذی و مواد آلی موجود در خاک، بهتر کردن وضعیت بافت خاک، بالا بردن حاصلخیزی خاک و … می باشند و مثل کودهای شیمیایی عیب خاصی ندارند.
معایب کودهای شیمیایی چیست؟
این کودها دارای معایبی مثل آلودگی آبهای زیرزمینی، تغییر pH خاک، ابتلا به بیماریهایی نظیر پارکینسون و پوکی استخوان، افزایش بیماریهای ناشناخته، انواع سرطانها و ناهنجاری های ژنتیکی و … هستند. اما باز با این حال خاک به وجود این کود نیازمند است.
