اگر شما نیز به کشاورزی و کاشت صیفی جات علاقه مند هستید گوجه فرنگی می‌تواند برای کاشت انتخاب بسیار مناسبی باشد؛ اما یکی از دلایلی که شاید مانع کاشت گوجه فرنگی توسط کشاورزان شود بیماری ها و آفت های آن است اما نگران نباشید! با خواندن این مطلب می‌توانید از بیماری های گوجه فرنگی و نحوه درمان آنها مطلع شوید.
بیماری چرودگی یا روگوز گوجه فرنگی
یکی از مهم ترین بیماری های گوجه فرنگی ترین بیماری های موجود در گوجه فرنگی بیماری روگوز می‌باشد در این بیماری برگ گیاه امکان فتوسنتز را از دست می‌دهد
و این اتفاق موجب چروک و قهوه ای شدن گوجه میشود و همچنین سایز گوجه فرنگی نیز کاهش پیدا می‌کند این بیماری سبب میشود که گوجه های شما ظاهر ناپسندی پیدا کنند.
پیشگیری و درمان: به قول قدیمیا پیشگیری بهتر از درمان است! متاسفانه این بیماری خطرناک راه درمانی ندارد و اگر گیاه شما دچار روگوز بشود تا محصول سال بعد نیز این بیماری را به همراه دارد.
راه های پیشگیری از بیماری روگوز گوجه فرنگی:
نگران ابن بیماری نباشید. برای پیشگیری از این بیماری راهای مختلفی وجود دارد که در موارد زیر به آنها اشاره کرده ایم:
- از استفاده از بذر آلوده بپرهیزید؛ برای این کار می‌توانید قبل از کاشت بذر حتما از آن تست سلامت بگیرید.
- کمتر در گلخانه یا محل کاشت رفت و امد کنید و هنگام ورود کارگران حتما موارد بهداشتی را رعایت کنید.
- در زمان کاشت حتما به طور منظم گوجه ها را چک کنید تا آلوده به بیماری روگوز نشده باشند.
- بسته بندی گوجه فرنگی را در کنار مکان های تولید گوجه جدا نکنید تا دچار بیماری نشوند.
آفتاب سوخته شدن گوجه
یکی دیگر از بیماری های گوجه سوخته شدن آن است؛ اگر گیاه شما توسط آفتاب سوخته شود بعد از رشد لکه های زردی بر روی گوجه پدیدار میشود که موجب خرابی ظاهر گوجه و همچنین طعم آن میشود.
پیشگیری: برای اینکه بتوانید از رخ دادن این بیماری جلوگیری کنید لازم است که از گیاه در برابر اشعه مستقیم خورشید جلوگیری کنید.
راه درمان: برای درمان این بیماری می‌توانید از سایه بان های مخصوص استفاده کنید یا برگ میوه را بیش از حد هرس نکنید چون این کار موجب تابش مستقیم نور خورشید به گوجه فرنگی میشود.
ریزش گل های گوجه فرنگی
شاید از خودتان بپرسید که چرا بوته گوجه فرنگی گل می‌دهد ولی رشد نمی‌کند؟ دلیل این اتفاق این است بهم ریختن دمای محل کاشت است اگر دمای کاشت مناسب نباشد باعث ریزش گل های گوجه میشود؛ عوامل دیگری همچون حشرات، آفت ها و کم شدن گرده افشانی نیز می‌توانند موجب این اتفاق شوند.
پیشگیری: برای پیشگیری از رخ دادن این بیماری در گوجه باید گوجه فرنگی را در مکانی که دمای آن بین 50 الی 70 است نگهداری کنید.
راه درمان: اگر مکانی که قصد دارید در آن گوجه بکارید دمای خیلی مناسبی ندارد می‌توانید با استفاده از از کود های مناسب، گرده افشان های غیر طبیعی، حشره کش‌ها و آفت کش ها از سلامت گیاه خود اطمینان خاطر پیدا کنید.
شانکر باکتریایی گوجه فرنگی
اگر برگ گیاهان شده زرد شده و به سمت پایین رشد می‌کنند گوجه شما دچار بیماری شانکر یا برفک باکتریایی شده است که در این مواقع باید به بیماری های گوجه فرنگی و درمان آنها توجه بسیار زیادی داشته باشید. این بیماری از طرق قارچی به نام Clavibacter michiganensis به گیاه متنقل میشود و لکه هایی مانند چشم پرنده را روی گوجه پدید می‌آورد و تا سال های متعدد در ریشه گوجه باقی می‌ماند و موجب خرابی و وارد کردن خسارت میشود.
پیشگیری: از بذر های مقاوم و سالم استفاده کنید، از زخم شدن نهال هاجلوگیری کنید، بذر ها را ضد عفونی کنید و حتما هنگام کاشت بهداشت را رعایت کنید.
را درمان: برای درمان این بیماری گوجه حتما از آفت کش استفاده کنید و گیاه آلوده شده را به سرعت از بین ببرید تا انتقال بیماری به دیگر گیاهان جلوگیری کنید و تا مدتی دیگر در خاک آلوده چیزی نکارید.
ضعیف بودن میوه
چرا تعداد گل ها زیاده ولی تعداد گوجه فرنگی کمی رشد می‌کند؟ علت این مشکل زیاد بودن نیتروژن خاک است؛ درست است که نیتروژن سبب بهبود خاک میشود ولی استفاده زیاد از حد آن موجب ضعیفی و بد طعمی گوجه میشود، از دلایل دیگر می‌توان به نزدیک بودن گیاهان به یکدیگر اشاره کرد.
پیشگیری: برای پیشگیری از ضعیف شدن گوجه فرنگی بهتر استکه فاصله کاشت بین گیاهان را بیشتر کنید تا باد بتواند گیاهان را گرده افشانی کند و از استفاده بیش از حد نیتروژن بپرهیزید.
راه درمان: برای بهبود می‌توانید شاخه های گیاهان را حرکت دهید تا باد جریان پیدا کند و گیاهان شما فرایند گرده افشانی را انجام دهند.
گوجه فرنگی و بیماری فوزاریوم
یکی دیگر از بیماری های مهم گوجه فوزاریوم است که در هوای گرم رخ می‌دهد و توسط قارچ Fusarium oxysporum ایجاد می شود. اولین نشانه بیماری در گیاه افتادگی و پژمردگی برگ های پایینی و از دست دادن رنگ سبز، پژمردگی و مرگ گیاه است. و در شروع بیماری اغلب برگها در ابتدا فقط در یک طرف ساقه زرد می شوند.
پیشگیری: برای کنترل، گیاهان را در خاک عاری از بیماری رشد دهید،از خاکی که رطوبت بالایی دارد استفاده نکنید، جلوگیری از خرید بذر های آلوده و استفاده نکردن از خاک شنی.
راه درمان: در قسمت آلوده دوباره محصول نکارید و حتما از محصولات مقاوم در برابر فوزاریوم استفاده کنید، حتما ابزار های رسیدگی و کاشت محصولات را ضد عفونی کنید و حتما از کود های دامی پوسیده شده استفاده کنید.
بیماری آلترناریا گوجه فرنگی
این بیماری توسط قارچ Alternaria linariae ایجاد می شود و ابتدا به صورت ضایعات قهوه ای کوچک و بیشتر روی شاخ و برگ های مسن تر گیاهان مشاهده می شود و میوه های آلوده اغلب دچار ریزش می‌شوند.
پیشگیری: برای پیشگیری از بذر های مقاوم در برابر بیماری و بدون آلودگی استفاده کنید، علف های هرز را ریشه کن کنید و از کود مناسب برای گیاهان استفاده کنید.
راه درمان: یکی از راه های درمان استفاده از قارچ کش ها می‌باشد همچنین برای کاهش بیماری می‌توانید خاک را سالانه آزمایش کنید و میزان مناسب پتاسیم در خاک مطمعن شوید.
ترک روی گوجه فرنگی علت چیست؟
بارش فراوان باران بعد از یک دوره خشکسالی می‌تواند موجب ترک خوردن گوجه فرنگی شود و و با ترک خوردن گیاه حشرات می‌توانند از میوه شما تغذیه کنند.
پیشگیری: آبیاری مناسب و به موقع می‌تواند از ترک خوردگی گیاه گوجه فرنگی جلوگیری کند.
راه درمان: اگر دهنگام رشد میوه توجه و دقت داشته باشد تمام گیاهان به صورت مساوی آبیاری می‌شوند می‌توانید از خشک و تشنه ماندن گیاهان تا حد زیادی جلوگیری کنید که زمانی که باران می‌بارد گوجه دچار ترک خوردگی نشود.
بیماری پژمردگی باکتریایی
پژمردگی باکتریایی یا سوختگی باکتریایی یک از بیماری های جدی و مهم گوجه است که توسط باکتری Ralstonia solanacearum ایجاد می شود. این باکتری برای مدت طولانی در خاک زنده می ماند و از طریق زخم های ناشی از پیوند، کشت، آسیب تغذیه حشرات و زخم های طبیعی وارد ریشه می شود.
پیشگیری: این باکتری عاشق هوای گرم و رطوبت بالای خاک است! پس بهتر است برای پیشگیری از رشد آن هوا و رطوبت محصولات را بهبود دهید و بوته های گوجه را در سطح بالاتری از خاک بکارید.
راه درمان: برای درمان این بیماری اولین گام از بین بردن کامل گیاه آلوده است و بعد از فقط گیاهانی را بکارید که فاقد آلودگی هستند و گیاهانی مانند لوبیا، ذرت وکلم را به طور متناوب در خاک بکارید.
لکه برگ سپتوریا
لکه برگ سپتوریا بیماری مخربی است که توسط قارچ Septoria lycopersici ایجاد می شود. عفونت معمولا در برگهای پایینی که نزدیک زمین هستند آغاز می‌شودو پس از شروع میوه دهی گیاهان لک های کوچک تیره رنگی بر روی گیاه رخ می‌دهد؛ لکه ها به مرور زرد می‌شوند و بعد از زرد شدن برگ های گیاه می‌رزد.
پیشگیری: این بیماری رشد بهتری در هوا و خاک مرطوب دارد پس برای پیشگیری و جلوگیری از افزایش این بیماری بهتر است از مرطوب شدن خاک جلوگیری کنی.
راه درمان: برای درمان این بیماری گوجه حتما باید ببه صورت منظم از قارچ کش ها استفاده کنید و سعی کنید که گیاهان را به طور متوسط ابیاری کنید و آب دادن بیش از به گیاهان بپرهیزید.
بیماری آنتراکنوز
آنتراکنوز در گوجه فرنگی توسط گروهی از قارچ ها به نام Colletotrichum ایجاد می شود. همانطور که میوه در حال رشد است، علائم ابتدا به صورت نواحی کوچک و دایره‌ای فرورفته می‌باشند که بعداً به مراکز تیره تری تبدیل می‌شوند و لکه های بیمار با گذشت زمان خواهند شد.
پیشگیری: راه پیشگیری از این بیماری گوجه این است که از بذر های سالم و بدون بیماری استفاده کنید، مکان مورد نظر برای کاشت را عاری از علف های هرز قرار دهید زیرا وجود علف های هرز رطوبت را بالا برده و موجب پیدایش قارچ ها می‌شوند.
راه درمان: همانطور که می‌دانید بیماری های گوجه فرنگی و درمان آن از اهمیت بالایی برخوردار می‌باشد، برای جلوگیری از بیماری آنتراکنوز از بالا گوجه ها را آبیاری نکنید به این دلیل که این کار میزان قارچ ها را افزایش می‌دهد، می‌توانید دانه های گیاه را به مدت 25 دقیقه در آب گرم خیس کنید این کار به از بین رفتن قارچ و بیماری کمک می‌کند.
پوسیده شدن انتهای گوجه فرنگی
تا به حال شده است که در انتهای گوجه فرنگی لکه های سیاهی که ظاهر خوبی ندارند را مشاهده کنید؟ علت این مشکل پوسیده شدن انتهای شکوفه گوجه فرنگی است و نرسیدن کلسیم کافی به گوجه فرنگی موجب رخ دادن این مشکل میشود.
پیشگیری: بالا بردن ph خاک می‌تواند باعث افزایش میزان کلسیم خاک شود همچنین آبیاری درست و منظم می‌تواند از رخ دادن این اتفاق جلوگیری کند.
راه درمان: برای درمان این بیماری گوجه باید آزمایش مربوط به سلامت خاک را انجام دهید و با برای بهبود خاک می‌توانید از گچ و آهک نیز استفاده کنید زیرا این دو عنصر موجب افزایش کلسیم در خاک می‌شوند؛ همچنین می‌توانید در اوایل صبح هنگام افزودن کمپسوت به خاک از کلسیم های طبیعی نیز استفاده کنید.
ویروس موزاییک در گوجه
این ویروس همانطور که از اسمش پیداست لکه های سبزی مانند موزاییک بر روی برگ های گوجه ایجاد می‌کند. این بیماری توسط قارچی به نام Tomato mosaic virus به برگ گوجه منتقل میشود و پس از مدتی موجب خمیدگی گیاه به سمت پایین میشود و اگر درمان نشود موجب لک شدن میوه خواهد شد.
پیشگیری: برای ایجاد نشدن و پیشگیری از بروز این قارچ مانند ویروس های دیگر حتما از بذر های آلوده استفاده نکنید و حتما از دانه های مقاوم استفاده کنید.
راه درمان: خاک را حتما ضد عفونی کرده و محل کاشت نشا را به طور مداوم شست و شو دهید.
کپک خاکستری در گوجه فرنگی
این نوع کپک یکی از مهم ترین و بدترین بیماری های گوجه فرنگی است که توسط قارچ Botrytis spp mainly B cinerea به میوه منتقل میشود. این قارچ
خطرناک بوته های شما را در هر مرحله ای از رشد تحت خطر قرار می‌دهد.
پیشگیری: آبیاری بالا یکی از دلایل ایجاد کپک خاکستری در گوجه فرنگی است پس یکی از راه های پیشگیری آبیاری منظم گیاهان و ضدعفونی آنها می‌باشد.
راه درمان: بهبود هوای محل کاشت، دقت در برداشت گوجه فرنگی آسیب نزدن به آن، از بین بردن گیاهان آلوده و مراقبت از منتقل شدن بیماری به میوه های سالم.
قارچ Athelia rolfsii یا بلایت جنوبی
قارچ Athelia rolfsii باعث بروز بیماری بلایت جنوبی می شود. اولین علامت این بیماری افتادگی برگ های گوجه و پدیدار شدن یک ضایع تیره رنگ بر روی میوه است که موجب پژمردگی گیاه میشود، قارچ همچنین می تواند به میوه ها در جایی که خاک را لمس می کند حمله کند.
پیشگیری: قبل از کاشت به موجب پیشگیری از وقوع این بیماری بهتر است که خاک را به خوبی شخم بزنید و حتما رطوبت سطح خاک را به درستی کنترل کنید.
راه درمان: تناوب زراعی با گیاهان چمنی غیر حساس مانند برنج و ذرت و حذف کردن بقایای گیاهی و ساقه هایی که دچار بیماری شده اند بلافاصله پس از برداشت به کنترل بیماری کمک می کند.
بیماری ورتیسیلیوم گوجه
این بیماری مانند لکه های زرد در پایین گیاه شما پدیدار میشود و با پیشرفت این بیماری لکه ها به مرور قهوه ای می‌شوند و پس از قهوه ای شدن لکه ها برگ های گیاه شروع به ریزش می‌کنند این بیماری توسط قارچ Verticilliurn alboatrum به گوجه فرنگی منقل میشود.
پیشگیری: برای پیشگیری از بروز این بیماری راه های زیادی وجود ندارد و تنها را موجود استفاده کردن از بذر های مقاوم است.
راه درمان: زمانی که این قارج به گوجه فرنگی انتقال پیدا کرد باید محل کاشت گوجه را تغییر دهید به دلیل اینکه قارچ مدت رمان طولانی می‌تواند در خاک زنده بماند همچنین برای بهبود و درمان این بیماری حتما باید علف های هرز را از بین ببرید.
پیچ خوردگی برگ
این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که گوجه برگ های خود را حلقه می‌کند و برگ های پیر بشتر در معرض پیچ خوردگی قرار می‌گیرند. در زمان رخ دادن این پدیده برگ های گوجه فرنگی به سمت داخل جمع می‌شوند.
پیشگیری: کاهش درجه حرارت، استفاده نکردن از خاک مرطوب و هرس نکردن بیش از حد می‌تواند به جلوگیری از پیدایش این اتفاق کمک کند.
راه درمان: این اتفاق درست است که موجب میشود که بوته گوجه فرنگی شما زیبایی خود را از دست بدهد ولی محصولات شما با همان کیفت سابق رشد خواهند کرد پس نگران نباشید و از هرس کردن بی مورد پرهیز کنید.
سفیدک و کپک پودری یکی از بیماری های گوجه فرنگی
کسی روی برگهای گوجه فرنگی پودر ریخته؟! سفیدک و کپک پودری در مواقعی خیلی زیادی بر روی برگ های گیاه دیده میشود و اگر این بیماری و قارچ درمان نشود باعث زرد و قهوه ای شدن برگها میشود.
پیشگیری: برای پیشگیری از این شیوع این قارچ باید هوای محل کاشت را بهبود دهید و رطوبت خاک را کنترل کنید
راه درمان: اگر برگ گوجه های شما دچار سفیدک پودری شد می‌توانید بر روی آن یک محلول گوگردی بپاشید.
بیماری نماتود گوجه فرنگی و نحوه درمان آن
نماتود یا انگل زمین که سرطانی است که درون خاک وجود دارد و با انتقال به گیاه رشد آن را کاهش می‌دهد و در آخر گیاهان را پژمرده می‌کند؛ نماتود باعث میشود ریشه های گیاه متورم شوند.
پیشگیری: شخم زدن سالانه زمین برای کنترل علف های هرز و استفاده از نشاء سالم و عاری از هر گونه آلودگی روش های پیشگیری از نماتود گوجه فرنگی هستند.
راه درمان: برای درمان این بیماری می‌توانید از راه های شیمایی استفاده کنید.
گوجه فرنگی و صورت گربه
بله همانطور که از اسم این بیماری پیداست گیاه گوجه بعد از ابتلا به این بیماری ظاهر بدی پیدا می‌کند و باعث میشود انتهای بوته موج دار و فرو رفته و در مواقعی شبیه به صورت گربه شود.
پیشگیری: دلیل رخ دادن این اتفاق تغییر ناگهانی دمای هوا می‌باشد پس برای پیشگیری باید دمای مناسبی برای گیاه فراهم کنید.
راه درمان: سعی کنید زمانی که می‌خواهید محصول را بکارید حتما در دوره ای باشد که هوا گرم و مناسب کاشت است؛ همچنین می‌توانید با استفاده از یکسری دستگاه مخصوص هوا را کنترل کنید تا سرما به گوجه های شما آسیبی وارد نکند.
ویروس های عفونی یکی از بیماری های گوجه فرنگی
ویروس های مختلف علائم متفاوتی روی گوجه فرنگی ایجاد می کنند. علائم عفونت ویروسی ممکن است به صورت لکه های سبز روشن و تیره در برگ ها ظاهر شود و باعث لک شدن برگهای مسن‌تر میشود و حتی ممکن است باعث بدشکلی برگ های کوچک شود. این ویروس ها بسیار عفونی هستند و به آسانی با هر وسیله ای که حتی مقدار کمی از آن آلوده باشد به گیاهان سالم نیز منتقل می شوند.
پیشگیری: قبل از شروع کار حتما دستان خود را زد عفونی کنید و ورود حشراتی مانند تریپس و مگس سفید که عامل ویروس هستند را به داخل مکان کاشت کنترل کنید.
راه درمان: هیچ را درمان شیمیایی برای ویروس های عفونی وجود ندارد ولی بعد از شیوع بیماری حتما باید علف های هرز را از بین ببرید.
سوالات متداول بیماری های مهم گوجه فرنگی و نحوه درمان آنها
چگونه تشخیص بدهیم که گوجه فرنگی دچاری قارچ و بیماری شده است؟
برای تشخیص بیماری ها باید تفاوت های گوجه را برسی کنید برای مثال تغییر رنگ، شکل و ظاهر و یا سوراخ شدن برگ ها همچنین باید حشره های داخل گیاه را نیز کنترل کنید.
آب مورد نیار برای گیاه گوجه فرنگی چقدر است؟
برای اینکه گوجه های شما دچار بیاری نشوند باید به میزان مناسب آنها را آبیاری کنید آب خیلی کم یا زیاد موجب بروز قارچ در گیا میشود
چگونه کلسیم خاک گوجه فرنگی را بیشتر کنیم؟
یکی دیگر علت های پیدایش بیماری های گوجه کبود کلسیم در خاک آن است؛ برای برسی کلسیم خاک باید آن را آزمایش کنید و در صورت لزوم به آن گچ و آهک اضافه کنید.
