راهنمای کشت گلخانه ای زعفران بدون خاک

زعفران از گیاهان پرطرفداری در ایران و سایر جهان محسوب می شود که حتی اگر قیمت آن افزایش پیدا کند، باز از سبد خرید مردم حذف نمی شود. زعفران ها برای رشد خود به مقدار آب کمی نیاز دارند و آن ها را در گلخانه ها نیز می توانید بدون خاک هم کشت کنید. البته برای این کار باید اطلاعات کافی را داشته باشید چون اگر اشتباهی در کار انجام بدهید، ممکن است کار سود آور شما تبدیل به یک کار پر ضرر بشود؛ تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید تا به آموزش کشت زعفران گلخانه ای بپردازیم.

انواع روش ‌های کشت زعفران بدون آب و خاک

برای کشت زعفران بدون خاک در گلخانه ها، از دو روش زیر باید استفاده نمایید:

• کشت ایروپونیک کم ‌فشار
• کشت ایروپونیک فشار بالا

در ادامه به بررسی هر کدام از این دو مدل کشت گلخانه ای زعفران ها می پردازیم.

ایروپونیک کم‌ فشار  زعفران (LPA)

روش دستی به این شکل است که در طول شبانه روز، افرادی که در گلخانه کار می کنند باید به طور دستی دما، رطوبت و… را کنترل نمایند.

در این روش از کشت زعفران گلخانه ای با هر بار ورود خروج، مقداری نور و هوای تازه وارد گلخانه می شود و درصد خطا کردن در عوامل محیطی افزایش پیدا می کند. این نوع از کشت گلخانه ای زعفران به مراقبت 24 ساعته نیاز دارد.

درست است که این روش کشت زعفران گلخانه ای دارای قیمتی هزینه های کمی می باشد اما در اکثر مواقع کسایی که این راه را برای کشت زعفران بدون آب و خاک انتخاب کرده اند، دچار ضرر های شدیدی می شوند چون درصد خطا در این روش بسیار زیاد می باشد.

کشت ایروپونیک فشار بالا (HPA)

این نوع سیستم کشت زعفران  در گلخانه ، دارای کارایی بهتر و راحت تر و صد البته مطمئن تری نسبت به روش قبلی دارد. این نوع کشت با فشاری بالا و تجهیزاتی دقیق تر کار می کند. در این روش از کشت گلخانه ای زعفران قطره های آب با فشاری بالا به قطره های خیلی ریزی تبدیل می شوند و این موضوع باعث می شود که مواد غذایی که محلول شده اند در آب بهتر جذب بشوند.

تجهیزاتی که در این روش استفاده شده است تخصصی تر هستند و در شروع کار گران تر از روش قبلی می باشند اما با این حال هزینه های جاری را در سال های پیش رو کمتر می کند و در نتیجه روش ارزان تری محسوب می شود. در این روش نیازی به ورود و خروج کارکنان گلخانه نمی باشد و تجهیزات خود کارشان را انجام می دهند.

تجهیزات موردنیاز برای کشت زعفران گلخانه ای به روش ایروپونیک

برای کشت زعفران گلخانه ای و بدون آب و خاک، به تجهیزات زیر نیازمندید:

• طبقه
• پکیج آب گرم
• پروفایل نبشی یا آهن
• مه پاش
• دستگاه هواساز
• سیستم سرمایشی
• تایمر
• رطوبت سنج
• دماسنج متصل به ترموستات
• سنسورها برای روشن و خاموش کردن سیستم کولر و فوگر

مراحل ساخت گلخانه زعفران

برای ساخت گلخانه زعفران با سیستم هواکشت یا همان آیروپونیک و به شکل طبقاتی، بهتر است ابعاد سالن را 9 در 11 در نظر بگیرید. هر قفسه ای که در سالن قرار دارد، به عرض 1 متر و طول 9 متر می باشد. سبدهای کشت که پیازهای زعفران را باید در آن ها قرار بدهید، باید ابعادی 1 در 1 داشته باشند.

تجهیزات کولر باید در قسمت جلوی ردیف‌ها قرار بگیرد و با کانال‌ کشی می توان جریان مناسبی از رطوبت و دما را در سطح سالن و کلیه طبقه ها ایجاد کنید. سیستم مه پاش نیز باید در امتداد طولی سالن قرار بگیرد.

باید قفسه هایی در گلخانه قرار بدهید که زعفران ها را روی آن بزارید. ابعاد قفسه محدودیتی ندارند اما توصیه می کنیم که فاصله بین طبقات کمتر از 40 سانتی ‌متر نباشند. بهترین فاصله برای آن ها 50 سانتی ‌متر می باشد. هر قفسه باید 30 سانتی ‌متر هم از کف سالن فاصله داشته باشد در نتیجه اگر بخواهیم 6 طبقه داشته باشید، باید ارتفاع سالن شما 3 متر باشد.

برای کاهش پیدا کردن هزینه ی کاشت زعفران در گلخانه می توانید حتی قفسه ها را نیز خودتان بسازید. برای ساخت قفسه ها به 250 الی 300 کیلوگرم آهن نیاز دارید.

نکات ساخت گلخانه برای کشت زعفران

گلخانه زعفران باید توسط پرده ‌هایی ویژه پوشیده بشود تا از نفوذ نور به گلخانه جلوگیری نماید. کف و دیواره های گلخانه نباید از جنس سیمان باشند چون رطوبت را به خود جذب می کنند. بهتر است دیواره های گلخانه عایق بندی شوند. اگر سالن مورد نظر برای کشت زعفران دارای پنجره می باشد باید در تنظیم کربن در اکسید و اکسیژن توجه ویژه ای کنید. در این محیط لازم است که از فن های قوی استفاده کنید. اگر که محیط گلخانه شما پنجره برای ورود نور ندارد می توانید از نورهای مصنوعی برای رشد زعفران استفاده کنید. علاوه بر آن بهتر است قفسه ها از جنس میل‌ گرد و جوشکاری باشد اما این کار پرهزینه می باشد. استفاده از نبشی ‌های سوراخ‌ دار پیچ‌ و مهره و یا آهن  کم هزینه تر می باشند. گزینه ی دیگر نیز استفاده کردن از قفسه های آماده موجود در بازار می باشد.

مراحل کاشت زعفران در گلخانه بدون آب

برای کشت زعفران در گلخانه باید از کاشتن پیازهای زعفران درون گلدان یا خاک باغچه تا رسیدن به مرحله گلدهی خودداری نمایید. شما لازم است که میزان رطوبت و نور کافی را برای رشد زعفران تامین کرده و بعد از چیدن گل های زعفران آن را به خاک منتقل کنید.

از زمانی که پیاز زعفران را خریداری کردید تا اوایل شهریور ماه آن پیاز را در دمایی نزدیک به 28 درجه سانتی گراد نگه داری نمایید. رطوبتی نزدیک به 50% را باید برای فضای نگه داری از پیازهای زعفران در نظر بگیرید. بعد از این که به ماه شهریور رسیدید باید پیازهای زعفران را درون قفسه های بچینید. سعی کنید فاصله ای بین پیازها ایجاد نکنید.

در ابتدای ماه مهر اولین جوانه های گیاه زعفران را مشاهده خواهید کرد. شما باید با دقت جوانه های اضافی را حذف نمایید و جوانه اصلی را نگه دارید. به ریشه های زعفران در طی مدت، رطوبت کافی را با سیستم های مه پاش تامین کنید. در طی این دوره، زعفران نیازی به تغذیه خاص نخواهد داشت. در اوایل ماه سوم پاییز یعنی همان آذر اولین گلدهی زعفران را می بینید بنابراین می توانید گل های زعفران را برداشت نمایید و پیازهای زعفران را برای اولین بار در خاک باغچه بکارید تا برای سال بعد هم بتوانید بدون خرید پیاز از همان پیازهای قبلی استفاده نمایید. قبل از کاشت پیازها درون خاک آن ها را باید حتما ضدعفونی نمایید تا باعث رشد قارچ و میکروب نشوند.

مزایای کشت زعفران گلخانه ای چیست؟

باید توجه داشته باشید که در آموزش کشت زعفران ، کاشتن گیاه زعفران در گلخانه دارای مزایای فراوانی می باشد که در ادامه به آن ها اشاره می کنیم:

• نیاز کمی به مصرف آب دارد.
• برداشت زعفران را آسان تر می کند و ریسک آن را کاهش می دهد.
• نسبت به میزان برداشتش دارای هزینه کمی برای تولید می باشد.
• بالا بودن عیار زعفران تولید شده و بالا بودن کیفیت ظاهری زعفران گلخانه ای
• کنترل کردن رشد پیازچه ها توسط تنظیم کردن رطوبت، دما و نور ورودی به محیط گلخانه

طبق تحقیق هایی که توسط تکنسین های متخصص آزمایشگاه انجام شده است، عیار زعفران (کروسین) کشت شده در گلخانه ها حداقل 265 است، در حالی که زعفران با عیار تولیدی 320 هم در این محیط می تواند کشت شود. عیار زعفران از مهم ترین فاکتور ها برای خرید این طلای سرخ می باشد.

سوالات متداول آموزش کشت زعفران گلخانه ای

1. کشت زعفران در گلخانه و بدون آب و خاک به چند روش امکان پذیر می باشد؟
   برای کشت زعفران بدون خاک در گلخانه ها، باید از دو روش کشت ایروپونیک کم ‌فشار و  کشت ایروپونیک فشار بالا استفاده نمایید.
2. کاشتن زعفران در گلخانه دارای چه مزایایی می باشد؟
   کاشتن گیاه زعفران در گلخانه دارای مزایای فراوانی مثل: کم آب بر بودن زعفران ، کم هزینه بودن تولید نسبت به میزان برداشت، تسهیل و کاهش ریسک برداشت زعفران و بالا بودن عیار زعفران تولیدی و بالا بودن کیفیت ظاهری زعفران و کنترل رشد پیازچه ها توسط تنظیم نمودن رطوبت، دما و نور ورودی به محیط گلخانه و … می باشد.
3. برای کشت زعفران گلخانه ای به روش ایروپونیک به چه تجهیزاتی نیاز داریم؟
   برای کشت زعفران گلخانه ای و بدون آب و خاک، به تجهیزاتی مثل: طبقه و دستگاه هواساز و پروفایل نبشی یا آهن  و پکیج آب گرم ، سنسورها برای روشن و خاموش کردن سیستم کولر و فوگر، دماسنج متصل به ترموستات، سیستم سرمایشی و تایمر و رطوبت سنج و مه پاش نیاز دارید.
4. قفسه هایی که در گلخانه برای کشت زعفران قرار می دهیم باید دارای چه ویژگی هایی باشند؟
   ابعاد قفسه محدودیتی ندارند اما توصیه می کنیم که فاصله بین طبقات کمتر از 40 سانتی ‌متر نباشند. بهترین فاصله برای آن ها 50 سانتی ‌متر می باشد. هر قفسه باید 30 سانتی ‌متر هم از کف سالن فاصله داشته باشد در نتیجه اگر بخواهیم 6 طبقه داشته باشید، باید ارتفاع سالن شما 3 متر باشد.